Zware benen
We hebben allemaal wel eens last van zware benen – vrouwen zelfs dubbel zo vaak als mannen.
Je kunt zware benen krijgen na een dagje winkelen, een lange autorit, sporten of een warme zomerdag. Een nachtje rust brengt meestal al soelaas. Maar op het moment zelf kunnen zware benen heel ongemakkelijk en zelfs pijnlijk zijn.
De oorzaak van zware benen
Zoals de bloedvaten bloed af- en aanvoeren naar de organen, zo voeren lymfevaten vocht terug uit het weefsel naar de bloedvaten.
Wanneer deze transportkanalen verzwakt zijn, wordt de circulatie verstoord. De afvalstoffen worden minder goed afgevoerd en je krijgt gezwollen, vermoeide en zware benen.
Wanneer krijg je nu zware benen? Als je langdurig rechtstaat bijvoorbeeld of na een ongeval, infectie of operatie. Maar ook overgewicht en sport kunnen de transportkanalen van je lichaam overbelasten.
Kan ik ook zware benen krijgen?
Iedereen heeft al eens last van zware benen. Vaak is het een erfelijke aandoening. Maar ook leeftijd speelt een rol. Hoe ouder je bent, hoe meer kans op zware benen. Daarnaast zijn zware benen ook een typisch zwangerschapskwaaltje.
Typische symptomen van zware benen
Zware benen herken je aan de zwelling. Niet alleen ter hoogte van de benen, maar ook aan de enkels, voeten en tenen. Vooral ’s avonds worden de symptomen erger.
De zwelling gaat vaak samen met een vermoeid, zwaar gevoel. Je kan ook tintelingen, een branderig gevoel, en zelfs pijn ervaren. Door de zwelling kan je je benen minder goed bewegen. Soms kan de huid zelfs verkleuren.
Wanneer moet ik naar de dokter?
Raadpleeg een dokter wanneer je voet, enkel of been plotseling zeer sterk opzwelt, al dan niet met pijn. Ook als je been wit kleurt en klam aanvoelt, of als je wondjes hebt aan je benen die moeilijk genezen.
Ben je onlangs geopereerd? Of heb je om een andere reden een verhoogd risico op vochtophoping in benen, voeten of tenen? Twijfel dan niet om een arts te raadplegen wanneer er zwelling opkomt of wanneer de huid op die plek verkleurt, warm of pijnlijk wordt.
Hou je circulatie in topconditie: beweeg!
De interne transportkanalen (bloedvaten en lymfevaten) hebben kleppen, zodat het bloed of het lymfevocht ook weer omhoog gepompt kan worden. Na elke pompbeweging van de omliggende spieren sluit de klep.
Als een klep onder te veel druk staat of als het kanaal is verwijd, dan kan de klep gaan lekken. Het bloed of het lymfevocht stroomt dan weer naar beneden. Dat zorgt voor extra druk en dikkere gezwollen benen.
Het is dus de kunst om het lichaam zo fit mogelijk te houden, zo blijven ook de transportkanalen in topconditie.
Tips om zware benen te voorkomen
- Beweeg dagelijks:
Ga wandelen, fietsen of zwemmen om de circulatie in je benen te stimuleren. Zo worden de transportkanalen gemasseerd en blijven ze fit. Reis je met het vliegtuig, probeer dan zo veel mogelijk te bewegen met je voeten en draag eventueel steunkousen.
- Vermijd langdurig stilzitten of rechtstaan:
Loop regelmatig even rond als je een zittend beroep hebt. Sta je heel de dag recht, blijf dan in beweging en span regelmatig de kuitspieren aan.
- Kies voor platte schoenen en losse kledij:
Comfortabele gesloten schoenen zonder of met een lage hak zijn aan te raden. Of beter nog: doe je schoenen uit wanneer het kan en loop op blote voeten rond. Vermijd ook te strakke kledij.
- Zorg voor een gevarieerde voeding:
Eet gezond en evenwichtig. Het is belangrijk om voldoende vitaminen en antioxidanten op te nemen via groenten, fruit en volkorenproducten. Dat zal op lange termijn je weefsels en cellen beschermen, en dus ook je transportkanalen. Wees bovendien matig met alcohol en probeer niet te roken. Zo spaar je je vaten.
Wat kan je doen bij zware benen?
- Vermijd knellende kledij:
Vervang te nauw aansluitende kledij door loszittende kleren. Doe ook kousen, riemen en andere accessoires uit die de circulatie kunnen belemmeren.
- Leg je benen omhoog:
De benen omhoog leggen zal het transport vanuit de benen bevorderen. Je kan best ook ’s nachts de voeten wat hoger leggen. Plaats een extra kussen aan het voeteneinde van je bed.
- Masseer je benen:
Masseer zacht van je voet richting je knie om de circulatie te bevorderen.
- Verwarm je voeten als ze koud hebben:
Draag warme schoenen en kousen als je koude voeten hebt. Neem desnoods een wisselbad: dompel je voeten een paar keer na elkaar onder in een warm bad (3 minuten) en koel ze daarna 3 seconden af met koud water.
Veelgestelde vragen over zware benen
Hoeveel mensen hebben last van zware benen?
Zware benen komen heel frequent voor. Naar schatting zouden 3 miljoen Belgen last hebben van zware benen.
Waarom heb ik vooral in de zomer last van zware benen?
Tijdens warme periodes zal ons lichaam proberen onze temperatuur constant te houden. Zo zal de bloedsomloop onder de huid versnellen. De bloedvaten trekken daardoor minder samen. Dit zorgt voor afkoeling, maar doordat de circulatie hierdoor vermindert, is het ook een oorzaak van zware benen.
Wanneer moet ik zware benen laten behandelen?
Raadpleeg een arts als je twijfelt over de ernst of als de symptomen verergeren.
Zijn zware benen en spataders hetzelfde?
Neen, maar ze zijn wel aan elkaar gelinkt. Wanneer je geregeld en langdurig last hebt van zware benen, dan bestaat de kans dat je spataders krijgt. Spataders zijn aders die constant onder druk staan door een slechte bloedcirculatie en daardoor wijder worden.
Is het een goed idee om een sauna te nemen met zware benen?
Als je last hebt van zware benen, dan vermijd je beter extreme warmte. Een sauna of hamam is daarom beter te vermijden. Lang liggen bakken in de zon is ook niet bevorderlijk. Neem beter een duik in het zwembad om je circulatie te bevorderen.
