Verkoudheid
Jij kunt er vast van meespreken: verkoudheid is de meest voorkomende infectie bij de mens. Een volwassene vat tot drie keer per jaar een kou – kinderen zelfs tot tien keer. En, neen: een verkoudheid is geen ramp. Toch belast ze je lichaam meer dan je denkt.
Wat is een verkoudheid?
Men spreekt van een verkoudheid wanneer het slijmvlies van de bovenste luchtwegen ontstoken is. Deze ontsteking is vaak het gevolg van het rhinovirus. Vaak voorkomende symptomen van een verkoudheid zijn een lopende of verstopte neus, een pijnlijke keel en hoesten.
Van virus tot verkoudheid
De volksmond spreekt niet altijd de waarheid. Want een ‘kou vatten’ doe je niet door koude of tocht. Virussen zijn de échte bron van de ellende. Het zijn ziekteverwekkers die van de ene mens op de andere worden overgedragen. Zo komt het dat binnen de kortste keren zowat iedereen loopt te snotteren.
De infectie is onverbiddelijk: ze sluipt van hand naar hand, kleeft op je telefoon, toetsenbord en deurklink. En dringt zo ongezien je lichaam binnen – vooral via ogen, neus en mond.
Elk seizoen een verkoudheid cadeau
Verkoudheidsvirussen hangen het hele jaar door in de lucht. Toch vieren ze in de winter hoogtij. Waarom? Door de warme, gesloten ruimtes die slecht worden verlucht. Ze zijn een broeihaard voor virussen en werken besmetting in de hand. Zo komt het dat je vaak een verkoudheid onder de kerstboom vindt.
Toch zijn virussen geen seizoensarbeiders. In de zomer blijven mensen met een verzwakt immuunsysteem net zo vatbaar voor virussen. Gelukkig gaan ze dan minder snel over van persoon tot persoon.
De vier fases van een verkoudheid
Een verkoudheid is ervelend maar voorspelbaar. Ze verloopt bijna altijd volgens een vast patroon:
Drie tot vijf dagen lang merk je niet eens dat je besmet bent. En kun je dus niets doen.
Nauwelijks waarneembare tekenen zoals een kriebel in de keel storen je wat. Toch is dat al een teken aan de wand: neem voldoende rust om je lichaam te laten herstellen.
Je hebt hevigere klachten zoals hoesten, loopneus en ontstoken neusslijmvlies, tranende ogen, hoofd- en keelpijn of pijnlijke ledematen.
De klachten nemen af en je lichaam herstelt. Oef!
In ongeveer een week heb je de infectie overwonnen. Mensen met een zwakkere gezondheid doen er zowat twee weken over.
Wat als je verkoudheid erger wordt?
Wat als de verkoudheid niet overgaat of zelfs erger wordt? Ga naar de dokter. Want dan zagen de virussen hun kans om ook de slijmvliezen van je neus- en keelholte te infecteren. Het resultaat? Hoofd- en keelpijn en een belabberd gevoel. Stoten de virussen via de buis van Eustachius vanuit de keelholte door naar het middenoor? Dan krijg je kloppende oorpijn en koorts.
Dat geldt zeker als complicaties je immuunsysteem verder verzwakken. Want dan staat de poort open voor andere ziektekiemen zoals bacteriën, die een ‘superinfectie’ veroorzaken: een infectie bovenop een infectie! Meer dan 38 graden koorts? Meteen naar de dokter!
Bouw aan je verdediging: een sterk immuunsysteem
In je omgeving sluipt een leger van tweehonderd verschillende ziekteverwekkers voor verkoudheden rond. Elke verwekker gericht voorkomen of behandelen is onmogelijk. Je lichaam onthoudt gelukkig welk virus je al bestreed. Zodat het de volgende keer dat je daarmee wordt geïnfecteerd, meteen ingrijpt. Helaas veranderen virussen constant, zodat je lichaam ze niet meer herkent. Nooit verkouden worden, is dus een utopie.
Hoe je dan de kaarten in jouw voordeel schudt? Door van je lichaam een burcht te maken! Een robuust immuunsysteem kan een infectie niet altijd voorkomen, maar wel sneller en beter overwinnen.
Tips voor een sterker immuunsysteem
Streef een gezonde levensstijl na:
Door voldoende te slapen en slechte gewoontes zoals roken te laten vallen, geef je je immuunsysteem de gelegenheid om te "herademen" en op krachten te komen.
Kies voor een vitaminerijke en evenwichtige voeding:
Zorg dat je lichaam voldoende fruit en groenten krijgt – ze leveren onder andere de vitamines en mineralen die voor het immuunsysteem onontbeerlijk zijn.
Doe regelmatig aan lichaamsbeweging in de buitenlucht:
Bewegen in de frisse buitenlucht houdt lichaam en geest fit. Bovendien worden de belastende stresshormonen die het immuunsysteem verzwakken zo afgebroken.
Maak voldoende tijd voor ontspanning:
Het maakt niet uit of het door meditatie, een saunabezoek, een boek of een film is, maar geregeld ontspannen is een must. Als de last van de schouders valt, verlicht dit ook het lichaam en het immuunsysteem.
Advies bij een verkoudheid
Kruip in bed of lig languit in de zetel:
Gun jezelf rust. Vaak heeft het lichaam een paar dagen bedrust nodig om te genezen van een verkoudheid, en weer gezond te worden.
Verklein het aantal virussen waarmee je in contact komt:
Als je een verkoudheid hebt, is je immuunsysteem al verzwakt. Het is dan ook belangrijk om nieuwe virussen zo veel mogelijk te vermijden, bijvoorbeeld door papieren zakdoekjes te gebruiken, vaak je handen te wassen of door grotere mensengroepen in gesloten ruimtes te vermijden.
Drink veel warme dranken:
Bij keelpijn werken saliethee en warm citroensap goed om de pijn te verlichten. Door meer vloeistoffen in te nemen, ondersteun je ook de afvoer van slijm uit de luchtwegen.
Stop eventjes met sporten:
Zelfs de meest enthousiaste sporters moeten tijdens een verkoudheid hun training stopzetten. Een aanvullende belasting van het lichaam vertraagt de genezing en kan ernstige bijkomende aandoeningen veroorzaken.
Veelgestelde vragen
Een volwassene krijgt gemiddeld tot 3 keer per jaar een verkoudheid. Kinderen kunnen zelfs tot 10 verkoudheden per jaar krijgen.
In de winter zijn er niet meer verkoudheidsvirussen dan in de zomer. Als het buiten koud is, heb je meer kans op een verkoudheid doordat je vaker in een gesloten, slecht verluchte ruimte zit en vaak al met een verzwakte weerstand kampt.
Bij een persoon met een goede weerstand duurt een verkoudheid vaak een week. Mensen met een zwakkere gezondheid zijn vaak na zo’n twee weken genezen. Als de verkoudheid langer dan 15 dagen duurt, raadpleeg je best een arts.
Een gewone verkoudheid kun je uitzieken met voldoende rust en de juiste geneesmiddelen. Als je bij je verkoudheid ook last krijgt van ernstige keelpijn, oorpijn of pijn in de longen, raadpleeg je best je huisarts. Ook als je twijfelt over de ernst van je verkoudheid, ga je altijd beter langs bij een dokter.
Het is normaal dat je jaarlijks minstens één keer verkouden bent. Een verkoudheid valt dan ook niet te vermijden. Wel kun je ervoor zorgen dat je minder zwaar en lang verkouden bent door een gezonde levensstijl na te streven. Je kunt dat doen door bijvoorbeeld: vaak je handen te wassen, voldoende fruit en groenten te eten, geregeld je werk/leefruimte te verluchten, etc.