Oorpijn
Grote oren, kleine oren, bloemkooloren, flaporen... oorpijn maakt geen uitzondering. De soms hevige, stekende, bonzende, warme pijn kan ons dagelijks leven en ons humeur grondig verstoren.
Wat is de oorzaak van mijn oorpijn?
Oorpijn wordt veroorzaakt door een ontsteking van de uitwendige gehoorgang of het middenoor. Doorgaans hebben volwassenen er minder last van dan kinderen. Oorpijn is meestal onschuldig en goed te behandelen.
Een oorontsteking op zich is niet besmettelijk, maar hoe krijg je het dan wel?
De ruimte vóór het trommelvlies is ontstoken.
- Oorsmeer beschermt de gehoorgang en zorgt voor een zuur milieu. Wanneer het zure milieu van de gehoorgang verstoord geraakt, dan kan de huid gaan irriteren. De kans is dan vrij groot dat bacteriën of virussen daar een pijnlijke ontsteking gaan veroorzaken.
- De exacte aanleiding is meestal niet glashelder, maar warmte en vocht geven een infectie sneller kans. Zwemmen kan dus de kans op een infectie vergroten. Met een wattenstaafje je oor schoonmaken doe je ook beter niet. Dan duw je namelijk het oorsmeer vaak dieper de gehoorgang in, waardoor een prop ontstaat. Soms hoor je hierdoor zelfs minder goed. Bovendien komt er tussen de prop en het trommelvlies geen lucht meer. Opnieuw een feestlocatie dus voor bacteriën en virussen.
De ruimte achter het trommelvlies is ontstoken.
- De buis van Eustachius vormt de verbinding tussen het oor en de neus-keelholte. Deze verbinding zorgt ervoor dat de luchtdruk aan weerskanten van het trommelvlies gelijk blijft. Is de luchtdruk ongelijk, dan komt het trommelvlies hol of bol te staan. Dit kan hevige pijn veroorzaken.
- Een snelle luchtdrukverandering kan dus aan de basis liggen van oorpijn. Denk maar aan een autorit in de bergen, het nemen van een lift in een hoog gebouw of het opstijgen en landen met een vliegtuig. Maar ook een ontsteking in het middenoor kan de druk veranderen. 80 % van de kinderen beneden de drie jaar krijgt hier minstens één keer mee te maken. Meestal vormt een verkoudheid of griep de aanleiding met een daarmee gepaard gaande ontstoken buis van Eustachius. Aangezien hun buis van Eustachius bovendien smaller is en horizontaler loopt, kan het vocht dat tijdens de verkoudheid vrijkomt al helemaal niet goed meer afgevoerd worden. Dit vocht blijft achter in het middenoor waar bacteriën en virussen opnieuw hoogtij kunnen vieren.
Wat zeg je? Mijn oor doet pijn en ik heb verstopte oren!
Een ontsteking van de gehoorgang kan naast pijn ook andere symptomen hebben. De huid in de gehoorgang kan gaan zwellen, rood worden en er schilferig uitzien.
Baby’s gaan bij een middenoorontsteking vaak naar het ontstoken oortje grijpen. Ze maken koorts, huilen vaker, drinken slechter en slapen minder goed. 80 tot 90 % geneest vanzelf binnen de drie dagen. Toch kan je kind nog enkele weken tot maanden minder goed horen.
- Schrik niet als er etter uit de gehoorgang komt. Dan heb je wellicht te maken met een loopoor (Otorree). De etter kan weg doordat er een gaatje in het trommelvlies is gekomen, waardoor de druk en de pijn verdwijnen. De trommelvliesperforatie geneest doorgaans vanzelf binnen de twee weken.
- Naast een loopoor, kan je kind ook last krijgen van een lijmoor (Otitis media met effusie). Zo’n slijmopstapeling in het middenoor treedt bij de helft van de kinderen zo’n vier tot zes weken na de oorontsteking op, bij een kwart van de kinderen nog na drie maanden.
Blijf niet zitten met oorpijn, raadpleeg tijdig een dokter
Ook al hoeft oorpijn niet gevaarlijk te zijn, er zijn toch enkele signalen waarbij je best onmiddellijk een dokter raadpleegt:
Volwassenen:
- Wanneer je je ziek voelt
- Wanneer je koorts krijgt
- Wanneer de oorpijn steeds blijft terugkeren of blijft aanslepen
Kinderen:
- Wanneer je kind zieker wordt of specifieke klachten krijgt (bv. huiduitslag, abnormale slaperigheid, gestoorde ademhaling…)
- Wanneer er sprake is van koorts
- Wanneer er vocht uit het oor loopt
- Wanneer de hardhorigheid langer dan een week aanhoudt
- Wanneer je kind herhaaldelijk oorpijn heeft
Oorontsteking: een natuurlijk opruimingsproces
Je lichaam doet er alles aan om bacteriën en virussen uit te schakelen. Een ontsteking is een natuurlijke reactie van het immuunsysteem die ervoor zorgt dat alles wordt opgeruimd zodat je weer kan genezen.
Een ontsteking gaat meestal gepaard met pijn, roodheid, zwelling en warmte. Door de zwelling kan je het gevoel krijgen dat je oor verstopt zit. Heel vervelend, maar eigenlijk maakt het deel uit van je genezing.
Is de oorzaak van je oorpijn een snelle verandering van de luchtdruk, dan kan slikken, kauwen of geeuwen helpen. Hiermee vereffen je de druk terug aan weerszijden van het trommelvlies. Je kan ook je neus dichtknijpen terwijl je er lucht probeert door te persen (zoals bij het snuiten).
Tips om oorpijn te voorkomen
Maak je neus vrij
Om te voorkomen dat je buis van Eustachius gaat verstoppen, kan je preventief de neus spoelen.
Verwijder enkel zichtbaar oorsmeer
Oorsmeer beschermt je oor tegen infecties. Haal daarom enkel zichtbaar oorsmeer weg met een vochtig doekje. Peuter zeker niet te diep met wattenstaafjes in je oor.
Houd je oren droog
Droog de oorschelp en de ingang van de gehoorgang altijd goed na het baden. Heb je steeds last van oorpijn na het zwemmen? Gebruik dan oordopjes om te voorkomen dat je oor gaat irriteren of ontsteken.
Vermijd sigarettenrook
Rook van sigaretten kan bij kinderen de kans op een middenoorontsteking vergroten. Zorg dus voor zuivere lucht.
Wat kan je zelf doen bij oorpijn?
Verzacht de pijn
Probeer de pijn te verzachten met daartoe geschikte oordruppels.
Maak je neus vrij
Heb je oorpijn die gepaard gaat met een verkoudheid en heb je last van snot? Probeer dan je neus te spoelen met fysiologisch water.
Drink voldoende
Ons lichaam kan pas goed herstellen wanneer afvalstoffen goed worden afgevoerd. Voldoende water drinken is hiervoor belangrijk.
Rust voldoende
Gun je lichaam zoveel rust als nodig om de infectie te overwinnen.
Klaar je oren
Heb je oorpijn als gevolg van een snelle luchtdrukverandering, probeer dan je oren te klaren. Knijp je neus dicht en probeer vervolgens uit te blazen door je neus.
Veelgestelde vragen
Raadpleeg een arts wanneer je oorpijn de volgende dag nog niet is verbeterd of wanneer je oorpijn vaak terugkomt. Ben je ongerust, voel je je abnormaal ziek of heb je specifieke klachten, twijfel dan niet om naar de dokter te gaan.
Oorpijn komt voor op alle leeftijden en is op zich niet gevaarlijk. Het moet wel goed opgevolgd en verzorgd worden om evenwichtsproblemen of gehoorafwijkingen te voorkomen. Bij twijfel of wanneer je kind jonger is dan 6 maanden, raadpleeg dan liever direct je huisarts.
Veel drinken en veel rusten is de boodschap. Als er sprake is van een infectie, dan heeft je afweermechanisme voldoende energie nodig om de ziektekiem te bestrijden. Daarnaast kan het helpen je neus vrij te houden.
Met oorpijn hoef je niet thuis te blijven. Misschien ben je iets meer vermoeid, maar je kan gerust je dagelijkse activiteiten blijven uitoefenen.
Is een ontsteking van de gehoorgang (otitis externa) de oorzaak van je oorpijn, dan is zwemmen geen goed idee. Zwemmen met een ontsteking van het middenoor (otitis media) is op zich geen probleem, maar om complicaties te vermijden is het veiliger om je toch even op het droge te houden. Bij een loopoor zwem je al beter helemaal niet. Volg dan ook steeds het advies van je arts.
Virussen en bacteriën kan je niet altijd tegenhouden. Wel kan je ervoor zorgen dat ze niet graag in je oor vertoeven. Houd daarom je oren goed droog en graaf zeker niet te diep met een wattenstaafje in je oor.